W badaniu uwzględniono: branżę motoryzacyjną, produkcję maszyn, chemiczną i farmaceutyczną oraz spożywczą. Digitalizacja produkcji jest istotnym elementem ich sukcesu rynkowego. Uzyskany średni wynik Digi Index, czyli autorskiego wskaźnika Siemensa opisującego stopień cyfryzacji polskich przedsiębiorstw produkcyjnych, wyniósł 1,8 punktu w czteropunktowej skali. Wynik ten wskazuje na niski poziom digitalizacji w badanych sektorach. Pozostał on praktycznie niezmieniony w porównaniu z ubiegłym rokiem (1,9 punktu).

Duże przetasowania są natomiast zauważalne w poszczególnych branżach. Najwyższy wynik, wynoszący 2 punkty, uzyskały branże chemiczna i farmaceutyczna. Jest to górny zakres dla najniższego poziomu cyfryzacji w firmie. Wskaźnik w przedziale od 2,1 do 2,5 świadczy o tworzeniu w branży podstaw do cyfryzacji. Polski sektor chemiczny i farmaceutyczny są jeszcze przed tym etapem rozwoju. Wydawać się mogło, że firmy, przy zrozumiałej pandemicznej wstrzemięźliwości inwestycyjnej, zmienią chociaż strukturę inwestycji na procyfrową. Tak rynek polski, jak i rynek globalny wyraźnie bowiem sygnalizowały, że zdolność do konkurowania po pandemii będzie oparta na cyfryzacji, robotyzacji, gromadzeniu i profesjonalnym zarządzaniu dużymi zbiorami danych.

Potrzeba strategii procyfrowego rozwoju

– Firmy, szczególnie z sektora przemysłowego, muszą się do tego przygotować, budując strategie procyfrowego rozwoju. Strategie te powinny zawierać inwestycje w wiedzę i kompetencje pracowników, bo dzisiejszy ich poziom jest daleki od potrzeb cyfrowej gospodarki – komentuje dr Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek z Wydziału Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego.

Na końcową wartość pomiaru ma wpływ sześć obszarów: planowanie strategiczne, organizacja i administracja, integracja systemów, produkcja i działania operacyjne, zarządzanie danymi i zastosowanie procesów cyfrowych. W każdej branży obszar zarządzania danymi osiągnął najwyższe wartości (od 2,6 do 3,1 punktu). Drugi kraniec skali w każdym sektorze osiągały takie obszary jak integracja systemów oraz organizacja i administracja.  

– Automatyzacja produkcji sprawiła, że opomiarowanie oraz monitorowanie danych procesowych są na relatywnie wysokim poziomie. Z tych danych korzystają technolodzy, działy odpowiedzialne za utrzymanie ruchu czy produkcji. Przez lata rozwijany park maszynowy generuje dane, do których dostęp często jest możliwy za pośrednictwem różnego oprogramowania, o zróżnicowanej funkcjonalności, od różnych producentów, często już nieistniejących. Schemat ten ma swoje odzwierciedlenie w działach administracyjnych. Zlecenia czy raporty sprzedażowe są tworzone na oprogramowaniu, które w przeszłości poprawiło efektywność pracy, ale przez lata liczba tych rozwiązań narastała. Obecnie mamy do czynienia z sytuacją, gdzie tracimy czas na „przepisywanie” informacji pomiędzy tymi narzędziami, gubiąc to, co w digitalizacji najważniejsze: możliwość wnioskowania i porównywania danych w jednym narzędziu, bez konieczności ingerencji człowieka. Ta integracja baz danych i systemów w wielu obszarach działania firmy produkcyjnej jest nadal sporym wyzwaniem na polskim rynku – tłumaczy Łukasz Otta, digital transformation director w Siemens Polska.

Bariery na drodze wdrażania rozwiązań cyfrowych

Główną barierą dla digitalizacji firm według badania Siemensa jest brak wsparcia finansowego. Ankietowani wskazują też na brak dostatecznej wiedzy o sposobie opracowywania strategii i planów działania, dostosowanych do możliwości i potrzeb biznesowych, a także brak możliwości integracji systemów pochodzących od różnych dostawców. Aktualny jest też problem związany z niską wiedzą producentów o możliwości wykorzystania już zgromadzonych danych.

W ciągu najbliższego roku ponad 13% badanych firm zamierza zwiększyć budżet na digitalizację procesów produkcyjnych. Najbardziej zdeterminowany jest sektor Chemistry & Pharmacy, gdzie aż 30% badanych zamierza zwiększyć inwestycje w tym obszarze. Nowym zjawiskiem jest wzrost niepewności firm dotyczącej projektowania obecnych i przyszłorocznych budżetów na cyfryzację, co można łączyć z wciąż niepewną sytuacją gospodarczą. Problematyczne jest zwłaszcza projektowanie obecnych budżetów przedsiębiorstw (średnio 62,7% odpowiedzi „nie wiem”), ale aż co czwarta firma nie potrafi odpowiedzieć na pytanie, jak będą wyglądały inwestycje w obszar digitalizacji w ciągu najbliższego roku.

Pandemia uczy cyfryzacji

– Polskie firmy mają za sobą trudny rok, spowodowany pandemią i jej negatywnymi konsekwencjami dla gospodarki. Funkcjonowanie w warunkach długotrwałego lockdownu i zagrożenia zdrowotnego pokazało, że największą wartością firm są ludzie. Ochrona i zwiększanie tej wartości wiąże się z przyspieszeniem procesów cyfryzacji. Rok 2020 pokazał, że przedsiębiorstwa o bardziej zawansowanym procesie digitalizacji łagodniej przeszły czas kryzysu, mogły z dnia na dzień przynajmniej część pracy przenieść w tryb zdalny i mniej odczuwały przymusowe przestoje – komentuje Dominika Bettman, CEO Siemens Polska.

Druga edycja badania Digi Index przeprowadzona była w wyjątkowym okresie, kiedy praktycznie wszystkie sektory gospodarki musiały błyskawicznie przestawić swoje działania na nowe tory. Niepewność firm związana z przyszłością odbiła się na wynikach. Jednocześnie zaobserwowano większą determinację przedsiębiorstw, by przyspieszyć tempo cyfryzacji produkcji. Uczestnicy badania traktują ją jako klucz do oszczędzania czasu i zasobów, zwiększenia konkurencyjności i stabilnego funkcjonowania firmy, również w warunkach niepewności.

W ramach zrównoważonej strategii Siemens przyjął za nadrzędny cel swojej działalności nadanie krajowej gospodarce zrównoważonego charakteru poprzez wspieranie transformacji cyfrowej i energetycznej oraz kokreację nowych modeli biznesowych. Digi Index jest jednym z narzędzi analitycznych, które wspierają firmę w wypełnianiu tej misji.

Źródło: Siemens